Halloween: Nguồn Gốc ra đời? Ăn gì? Chơi Gì?
Halloween không chỉ là dịp để hóa trang, “trick or treat” hay thưởng thức kẹo ngọt. Ẩn sau bầu không khí huyền bí ấy là cả một hành trình lịch sử, nơi những truyền thống cổ xưa hòa quyện và biến đổi qua nhiều thế kỷ.
Nguồn gốc cổ xưa của Halloween
Halloween bắt nguồn từ lễ hội Samhain của người Celt cổ ở Ireland và Scotland, diễn ra vào đêm 31/10 – 1/11. Đây là khoảnh khắc đánh dấu sự chuyển tiếp giữa mùa thu và mùa đông, mùa mà họ tin rằng ranh giới giữa người sống và linh hồn trở nên mong manh.
Người Celt đặt thức ăn ngoài cửa để “dỗ dành” các linh hồn lang thang và cầu mong bình an.Họ nhóm lửa, mặc trang phục kỳ quái để xua đuổi tà ma.
Khi Kitô giáo lan rộng, Giáo hội đặt ngày 1/11 làm Lễ Các Thánh (All Saints’ Day) và ngày 2/11 là Lễ Các Linh Hồn (All Souls’ Day). “Halloween” thực chất là All Hallows’ Eve, tức đêm trước Lễ Các Thánh, gắn liền với việc tưởng nhớ người đã khuất.
Tại Anh, truyền thống “souling” người nghèo hoặc trẻ con đến xin bánh và hứa cầu nguyện cho linh hồn người đã mất, được xem là nguồn gốc của tục Trick-or-Treat ngày nay.
Biểu tượng và tập tục quen thuộc
- Đèn bí ngô (Jack-o’-lantern): Ban đầu, người ta khắc hình trên củ cải hoặc củ cải đường. Khi truyền thống sang Mỹ, bí đỏ được chọn vì to và dễ chạm khắc.
- Trang phục hóa trang: Không chỉ để vui chơi mà còn mang ý nghĩa ngụy trang trước linh hồn lang thang.
- Kẹo và lời chúc: Một sự tiếp nối từ bánh “soul cakes” cổ xưa đến kẹo ngọt hiện đại.
Món ăn truyền thống & hiện đại mùa Halloween
Ẩm thực Halloween không chỉ thỏa mãn vị giác mà còn phản ánh văn hóa và niềm tin:
- Candy Corn & Candy Pumpkin: Xuất hiện từ cuối thế kỷ 19 tại Mỹ, ba màu vàng–cam–trắng tượng trưng cho mùa thu hoạch. Candy Pumpkin là biến thể dễ thương, mô phỏng hình bí đỏ.
- Popcorn Balls & Các loại hạt: Trước khi kẹo công nghiệp phổ biến, những quả bóng bỏng ngô dính mật ong, cùng hạt dẻ hay óc chó, là món ăn nhẹ trong tiệc Halloween.
- Bonfire Toffee (Anh quốc): Loại kẹo cứng từ mật mía, gắn với các lễ hội lửa mùa thu.
- Pan dei Morti (Ý): “Bánh của người chết”, làm từ vụn bánh khô, nho, cacao, hạt, quế nướng vào dịp 1-2/11 để tưởng nhớ linh hồn đã khuất.
- Soul Cakes: Bánh nhỏ với gia vị quế, gừng, nhục đậu khấu, đôi khi thêm trái cây khô. Bánh được phát kèm lời hứa cầu nguyện.
- Các món bí đỏ sáng tạo: từ súp bí đỏ, bánh tart, mousse bí đỏ đến bí đỏ nướng phủ phô mai…tất cả đều mang hương vị mùa lễ hội với quế, đinh hương, nhục đậu khấu.
Trò chơi & hoạt động đặc sắc Halloween
Ngoài kẹo và hóa trang, Halloween còn gắn liền với những hoạt động cộng đồng và mang tính tâm linh:
- Bói toán & Tarot: Truyền thống xem bói, chiêm tinh để “giải mã tương lai”.
- Kể chuyện ma: Tụ tập quanh đống lửa hoặc trong căn phòng tối để truyền miệng truyền thuyết rùng rợn.
- Cuộc thi make-up & hóa trang: Từ zombie, ma cà rồng đến nhân vật phim kinh dị.
- Diễu hành công cộng: Nhiều thành phố tổ chức parade hóa trang sôi động như lễ hội Carnival.
- Nghi thức tưởng nhớ: “Bữa ăn im lặng” (dumb supper) hoặc dựng bàn thờ nhỏ với nến, hoa, thức ăn để mời linh hồn tổ tiên trở lại.
- Trò chơi săn ma & DIY decor: Làm đèn lồng, mạng nhện giấy, mê cung ma quái để tăng trải nghiệm.
Halloween từ văn hóa đến toàn cầu hóa
Ngày nay, Halloween đã vượt khỏi biên giới phương Tây để trở thành một hiện tượng toàn cầu. Ở Việt Nam, các bạn trẻ coi đây là dịp tụ họp, hóa trang và chia sẻ văn hóa quốc tế. Những quán cà phê, trung tâm thương mại, trường học đều tổ chức hoạt động theo chủ đề “ma quái” nhưng mang tính giải trí nhiều hơn.
Halloween không chỉ là lễ hội “thót tim” với kẹo ngọt và hóa trang, mà còn là sự giao thoa văn hóa, tín ngưỡng và cách con người nhìn nhận về sự sống và cái chết.
Dù bạn đón Halloween theo cách nào, thưởng thức bánh bí đỏ, chơi trò Trick or Treat, hay đơn giản chỉ kể một câu chuyện ma thì tất cả đều góp phần gìn giữ và lan tỏa một lễ hội đã tồn tại hàng nghìn năm.
Chúc các bạn một mùa Halloween nhiều “treat” và không bị “trick” nhé!
