Rèn luyện khả năng tư duy phản biện trong mùa dịch
Đừng bao giờ để bất kỳ lý do gì có thể trì hoãn việc học của bạn. Việc học tập không ngừng sẽ giúp bản thân phát triển từng ngày. Tư duy phản biện là một kỹ năng hết sức quan trọng khi bạn muốn học tập và làm việc tốt hơn.
Tư duy phản biện là gì?
Tư duy phản biện (Critical thinking) còn được gọi là tư duy phân tích. Là quá trình phân tích và đánh giá lại thông tin theo các cách nhìn khác nhằm khẳng định lại tính chính xác của vấn đề. Lập luận phản biện phải rõ ràng, logic, đầy đủ bằng chứng, tỉ mỉ và công tâm.
Yếu tố cần có trong tư duy phản biện:
Khả năng quan sát:
Không những chỉ nhìn thấy đặc điểm bên ngoài của vấn đề mà phải hiểu sâu sắc bản chất bên trong của chúng.
Tò mò và chủ động tìm kiếm câu trả lời:
Chủ động đặt câu hỏi tại tất cả các tình huống và tìm kiếm ra lời giải phù hợp nhất cho vấn đề đó.
Luôn nghi ngờ:
Phải nắm chắc các thông tin rõ ràng, suy xét vấn đề một cách cẩn thận trước khi đưa ra quyết định.
Có tư duy logic:
Phải biết xâu chuỗi các ý, thông tin lại với nhau để tìm ra câu trả lời đúng nhất.
Khách quan:
Phân tích, đánh giá các vấn đề dựa vào các thông tin thứ cấp, có nguồn đáng tin cậy. Không đưa ý kiến cái tôi vào tranh luận.
Có kỹ năng ra quyết định tốt:
Phát hiện vấn đề, nguyên nhân, giải pháp và tổ chức thực thi đều là các bước rất quan trọng để đưa ra quyết định đúng.
Những cách để rèn luyện tư duy phản biện:
Tư duy phản biện là chiếc chìa khóa để mở ra sự sáng tạo vô tận. Chính vì thế, việc rèn luyện kỹ năng này càng sớm thì càng tốt. Với những cách dưới đây, bạn chỉ cần kiên trì rèn luyện mỗi ngày bạn sẽ thuần thục kỹ năng này sau một thời gian ngắn.
Đánh giá sự việc theo chiều hướng khách quan nhất
Người biết phản biện là người có khả năng đánh giá sự việc thông tin một cách khách quan nhất. Không chỉ thông qua góc nhìn của riêng bạn mà bạn phải thông qua nhiều góc nhìn khác. Khi đó, bạn sẽ thấy vấn đề một cách toàn diện hơn. Từ đó bạn sẽ có nhiều cách trong hướng giải quyết hơn.
Hệ thống hóa cụ thể các vấn đề
Khi đối diện một tình huống, các bạn không nên nhận diện vấn đề một cách chung chung. Bạn nên tập liệt kê, phân tích các yếu tố tác động đến vấn đề theo một hệ thống. Hệ thống này bạn có thể tự sáng tạo, lựa chọn. Việc phân tích và hệ thống hóa vấn đề sẽ giúp bạn không bỏ sót bất cứ chi tiết nào của vấn đề.
Đặt câu hỏi 5W1H cho vấn đề
Đặt câu hỏi có lẽ là cách đơn giản nhất để rèn luyện tư duy này. Việc đặt câu hỏi luôn được sử dụng khi phân tích một sự việc, một vấn đề.
Những câu hỏi đó là: What, why, when, where, who và how. Khi đặt được 6 câu hỏi này, bạn sẽ không bị bỏ sót bất cứ khía cạnh nào tác động đến vấn đề. Đây cũng là một trong số những cách để hệ thống hóa vấn đề hiệu quả.
Đưa ra các câu hỏi giả định ở khía cạnh khác cho một vấn đề
Tò mò là một trong những yếu tố kích thích tư duy phản biện của bạn phát triển hơn. Biểu hiện cụ thể của sự tò mò là đưa ra những câu hỏi giả định. Để rèn luyện theo cách này, bạn nên tập đưa ra những câu hỏi giả định cho một vấn đề.
Có rất nhiều vấn đề sẽ được phân tích rõ hơn khi bạn đặt câu hỏi giả định. Đồng thời, việc đặt câu hỏi giả định làm tăng khả năng phân tích và lập luận của bạn. Với cách luyện tập này, bạn còn rèn luyện khả năng tìm kiếm thông tin và kiểm tra nguồn đáng tin hay không.
Suy nghĩ về vấn đề ở chiều hướng ngược lại
Khi đối diện với một vấn đề, bạn nên suy nghĩ theo hướng đối lập cũng là một cách hiệu quả. Bạn có thể luyện tập theo phương pháp tham khảo những luồng ý kiến trái chiều. Hoặc tự đưa ra ý kiến trái chiều với quan điểm của bản thân.
Sau đó đánh giá sự đảo ngược đó có đúng hay không. Hay có ưu điểm, nhược điểm gì không. Từ đó mở rộng góc nhìn hơn.
Tập phân tích kết quả do người khác đưa ra trước khi công nhận
Cái sai của tư duy phản biện là đồng tình ý kiến của người khác ngay lập tức. Dù với kết quả trái chiều hay ngược chiều, bạn cũng nên kiểm chứng lại. Đưa ra những lập luận, phân tích của bản thân.
Bằng cách phân tích kết quả, bạn sẽ khám phá ra được nhiều khía cạnh khác. Tìm ra được các lỗ hổng trong kết quả của người khác.
Thu thập các bằng chứng thực tế cho một vấn đề cần chứng minh, giải quyết
Một trong những yếu tố làm nên tư duy này là khả năng thu thập bằng chứng. Nếu không có bằng chứng thực tế, cụ thể thì mọi lập luận của bạn đều không đáng tin. Nhất là khi bạn cố khai thác vấn đề ở khía cạnh khác.
Do vậy, hãy tập luyện cách thu thập bằng chứng để chứng minh cho quan điểm, ý kiến của mình.
Các trang web rèn luyện tư duy phản biện trong mùa dịch:
Dưới đây là 18 trang web để bạn rèn luyện khả năng tư duy phản biện mỗi ngày:
- Lifehacker: Tìm hiểu mọi thứ dưới nhiều góc độ.
2. Library of Congress: Thư viện kiến thức trực tuyến.
3. Boundless: Thư viện sách trực tuyến, miễn phí.
4. Inc.edu: Website hữu ích cho những người khởi nghiệp.
5. Google World Wonders: Khám phá thế giới cổ đại và hiện đại với rất nhiều tài nguyên hữu ích.
6. TED Talks: Học hỏi kiến thức được chia sẻ từ các chuyên gia và xem cách họ trình bày vấn đề để bảo vệ ý kiến của mình.
7. Reddit Lectures: Bộ sưu tập những bài giảng hàng đầu đến từ các chuyên gia, học viện, chính phủ và các nhà lãnh đạo.
8. UReddit: Các khóa học về nghệ thuật, khoa học máy tính, ngôn ngữ, toán học, thống kê và nhiều hơn nữa.
9. Internet Sacred Text Archive: Hàng loạt đầu sách miễn phí về tôn giáo, tín ngưỡng, văn học dân gian, thần thoại, thuật giả kim…
10. MeetUp: Học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ những gì bạn biến và xem xét vấn đề trên nhiều khía cạnh mới.
11.Trivium Education: Nơi bạn học tập để vận dụng các phép tu từ, ngữ pháp và phán đoán logic.
12. HubSpot Academy: Cổng thông tin về marketing, SEO, ván hàng, quảng cáo… cho bất cứ ai quan tâm.
13. University of the People: Tổ chức phi lợi nhuận với các khóa học miễn phí về quản trị kinh doanh, khoa học máy tính và y tế.
14. PBS Video: Các bộ phim tài liệu chuyên sâu, miễn phí.
15. Project Gutenberg: Hơn 50.00 tác phẩm văn học.
16. Pocket: Lưu các bài báo, video và nhiều nội dung giáo dục hữu ích khác để đọc ngoại tuyến.
17. MIT Open Courseware: Các khóa học về chương trình máy tính lý tưởng cho những người mới bắt đầu và người khởi nghiệp.
18. FutureLearn: Các khóa học trực tuyến miễn phí đến từ hơn 40 trường đại học.
Trên đây là những điều có thể giúp bạn rèn luyện kĩ năng tư duy phản biện trong mùa dịch này.
Hi vọng bài viết của Fshare sẽ hữu ích với bạn. Chúc các bạn học tập và làm việc thật tốt!
——————————————————————————————————————————————–
Hướng dẫn tìm nội dung trên Fshare nhanh chóng và chính xác tại đây.
Hướng dẫn tải nhanh Fcode tại đây.
Hướng dẫn mua VIP ngày để có tốc độ tải nhanh tại đây.
